poniedziałek, 09 grudnia 2024

Kto jest online

Naszą witrynę przegląda teraz 4 gości 

Krypto waluty

Gdzie kupić bitcoin ? 

Największa i najlepsza międzynarodowa giełda

https://www.binance.com/

Dzieje Lwowa

Chociaż pierwsza pisemna wzmianka o Lwowie pochodzi z 1256 roku, to wcale nie znaczy, że tylko od tej pory ludzie siedlili się obok lwowskich wzgórz. Badania archeologiczne 1992r. w dzielnicy Podzamcza potwierdzili, że już w 5 wieku tutaj znajdowała się słowiańska osada.

W połowie 13 wieku władzę nad naszymi terenami objął Daniel Halicki - syn Romana. To był utalentowany polityk i dyplomata. Dla obrony swojego Państwa buduje kilka twierdz, wśród których Lwowską. Koło twierdzy powstało miasto, któremu nazwę nadano na cześć książęcego syna Lwa. Jeszcze do założenia Lwowa Daniel Halicki koronował się na króla Rusi z rąk posłów papieskich. Tego tytułu używali też jego spadkobiercy.

Lew (1264-1301), syn Daniela dołączył do Galicji ziemie Lubieńską oraz część Zakarpacia, a stolicę królewstwa Ruskiego przeniesiono w1272 r. z Chełmu do Lwowa, który był założony na cześć ślubu księcia Lwa z węgierską królewną Konstancją. W taki sposób, Lwów stał się ważnym handlowo-ekonomicznym oraz kulturalnym centrum.

W 1340 r. w mieście Włodzimierz Wołyński ostatni książe z dynastii Halickich Jurij II Bolesław umiera otruty. Po śmierci księcia król polski Kazimierz III Wielki objął Lwów. W 1387 r. po okresie walk Lwów wraz z Rusią Halicką ostatecznie zostaje przyłączony do Polski. Lwów przeżywa swój złoty okres. Miasto Lwa często nazywano "ozdobą królewstwa", "ostoją Rusi szanownej","matką talentów","złotym jabłkiem Rzeczypospolitej".

Odbywały się powstania w 16-17 ww. pod przewodem Muchy, Boruli, Naływajki oraz wojna narodowo-wyzwoleńcza pod przewodem Bohdana Chmielnickiego. Lwów zostaje polskim do 1772 roku. Pod koniec 18 wieku na mapie Europy pojawiły się nowe potężne imperia , które dokonały rozbioru Polski.

W 1772 roku podczas I rozbioru Polski Lwów z całą południową częścią Małopolski odszedł do Austrii (później imperium Austro-Węgierskiego) . Lwów ogłoszono stolicą królewstwa Galicji i Lodomerii, politycznym i administracyjnym centrum prowincji. W tych czasach to była jedna z najodstalszych prowincji imperium. Wzrost gospodarczy i kulturalny zaczyna się dopiero w drugiej połowie ХІХ wieku, kiedy to rozwija się przemysł naftowy, buduje się kolej żelazna.

Аle w 1914 roku zaczyna się I wojna światowa. Wskutek działań wojskowych Rosjanie na kilka mięsięcy zajmują Lwów a Galicję Wschodnią. Car rosyjski Mikołaj II z balkonu lwowskiego Ratusza ogłasza przyłączenie Galicji do Rosji. To był jeden z trudnych okresów w historii miasta. Zabronione są polskie a ukraińskie organizacje polityczne, towarzystwa kulturalno- oświatowe i wydawnictwa.

W 1915 roku wojska austriackie wracają do Galicji. Zaczynają się prześladowania podejrzewanych o współpracę z Rosjanami. Donosy, aresztowania, represje wobec ludności ukraińskiej a polskiej. Wieszają, rozstrzeliwają, wywożą do obozów koncentracyjnych (największy «Talerhof» koło miasta Graz w Austrii). Pod konec I wojny światowej rozsypało się imperium Austro-Węgierskie i powstał szereg Państw - Węgry, Czechosłowacja, Polska i inne. Ukraińcy też zaczęli walkę o niepodległość.

18 października elita ukraińska - posłowie do parlamentu, rajcy, profesorowie, powołują Ukraińską Radę Narodową. 27 października w Krakowie zaczyna działalność Polska Komisja Likwidacyjna, która 1 listopada miała przybyć do Lwowa i przejąć władzę od namiestnika austriackiego. Ukraińska Rada Narodowa decyduje objąć władzę na Ukrainie Zachodniej w noc na 1 listopada. Gdy mieszkańcy Lwowa zbudzili się rano, zobaczyli flagi sino - żółte na Ratuszu. Ukraińska Rada Narodowa powołuje na terenach ziem ukraińskich, które wchodziły do składu Austro - Węgrów, Zachodnio - Ukraińską Republikę Ludową. Prezydentem został Jewhen Petruszewycz.

Polacy nie mogli się pogodzić na taki stan rzeczy. W listopadzie 1918 roku zaczyna się polsko - ukraińska wojna. 22 stycznia 1919 roku Zachodnio - Ukraińska Republika Ludowa spróbuje zjednoczyć się z Ukraińską Republiką Ludową w jedyne niepodległe Państwo. Ale Ukraińcy zostaną wypędzeni z miasta. Jeszcze długo Lwów będzie otoczony przez siły ukraińskie. Pod koniec lata 1919 roku ostatnie oddziały strzelców siczowych odstępują za rzekę Zbrucz, która stała się granicą państwową. To roździelenie narodu ukraińskiego potwierdziła Ryska umowa 1921 roku. W składzie Polski Lwów i Ukraina Zachodnia przebywały 20 lat - dо 1939 roku.

Do II wojny światowej we Lwowie wydawało się blisko 300 gazet i czasopism - polskich, ukraińskich, żydowskich, niemieckich, rosyjskich i in., w wojewodztwie Lwowskim - 373. Gazet codziennych było: sześć polskich - «Dziennik Polski», «Gazeta Lwowska», «Słowo Narodowe», «Ilustrowany Goniec Poranny», «Ilustrowany Ekspres Poranny », «Wiek Nowy»; trzy ukraińskie - «Diło», «Nowyj Czas», «Ukrajiński Wisty»; dwie żydowskie - «Chwila» (po polsku), «Morgen» (jedyna gazeta codzienna w Galicji i na Wołyniu w języku jidisz); jedna rosyjska «Ruskij gołos» oraz jedna niemiecka.

1 września 1939 roku z napadu Niemiec faszystowskich na Polskę zaczyna się II wojna światowa. 17 września 1939 roku Armia czerwona przeszła rzekę Zbrucz i za pięć dni była we Lwowie. 26 - 28 października 1939 roku w gmachu Teatru Opery odbyły się tak zwane wybory do Rady Zachodniej Ukrainy. Wybrani delegaci postanowili wprowadzić władzę radziecką w Zachodniej Ukrainie oraz zwrócić się do Rady Najwyższej ZSRR z prośbą o przyjęcie Zachodniej Ukrainy w skład Ukraińskiej SSR. Z jednej strony zjednoczenie ziem ukraińskich w jednym Państwie było wielkim wydarzeniem w życiu Ukraińców. Lecz z innej strony, Stalin wprowadzając wojska na zachodnie ziemie Ukrainy w żadny sposób nie kierował się współczuciem i łaską do narodu ukraińskiego. O rozdziele stref wpływu obu Państw było podpisano w Pakcie Ribbentrop-Mołotow - od 23.08.1939 r.

To potwierdziły następujące wydarzenia. Zaczął się terror masowy. NKWD dokonuje masowych aresztowań wśród polskiej, ukraińskiej, żydowskiej inteligencji, a także wśród mieszkańców wsi. Apoteozą krwawych zbrodni stały się wydarzenia 22 - 30 czerwca 1941 roku, po napadzie Niemiec faszystowskich na Związek Radziecki. Zaczyna się ucieczka Sowietów ze Lwowa. NKWD bez sądu a śledztwa wymordowuje wszystkich więźniów w więzieniach przy ul. Łąckiego, Zamarstynowskiej, Brygidkach. To samo odbywało się w innych miastach Ukrainy Zachodniej. Кiedy lwowianie przyszli do więzień, żeby dowiedzieć się coś o swoich krewnych, zobaczyli tylko zwłoki wyłożone warstwami. Niepoznane ofiary zakopano we wspólnych grobach. O tych wydarzeniach było zabroniono nawet wspominać do końca istnienia ZSRR.

Zaczyna się krwawa okupacja niemiecka. Więzienia, szubienice, rozstrzeliwania stają się codziennym zjawiskiem we Lwowie. W ciągu l.l. 1941 - 1943 faszyści prawie całkiem zgładzili ludność żydowską Lwowa, która w 1941 r. liczyła 130 -150 tys. Było utworzone getto, a także obóz pracy przymusowej «Janowski». Na jego terenie ciągle znajdowało się 11 tysięcy osób. W obozie Janowskim codziennie grała orkiestra, do składu której wchodziło kilka dziesiątków lwowskich muzyków pod kierownictwem słynnego skrzypka Jakuba Sztriksa oraz dyrygenta i kompozytora Jakuba Munda. Pod czas egzekucji oni grali «Tango śmierci». Маsowe egzekucje odbywały się też w lesie Lesienieckim. Tam też byli rozstrzelani włoscy żołnierzy, którzy po obaleniu reżimu Mussoliniego wymówili się iść na front. Cytadela jest wykorzystywana jako obóz jeniecki dla sowieckich a francuskich żołnierzy («Sztalag - 328»), przez który przeszło 280 tys. osób. Połowa z nich umarli z głodu i od chorób.

Za czasów okupacji bardzo ucierpiał przemysł, gospodarka, oświata, kultura Lwowa. Do Niemiec została wywieziona kolekcja Durera, 5113 rękopisów, 2346 rycin, 3139 starodruków, 300 inkunabułów, zniszczono dużą ilość czasopism naukowych w językach wschodnich. Za czasów okupacji działa polskie Podziemie, Podziemie ukraińskich nacjonalistów oraz sowieckie podziemie. Niemcy okrutnie prześladywali uczestników Podziemia. O tym świadczą masowe aresztowania i publiczne egzekucje. Niemiecki terror trwał do 27 lipca 1944 roku, kiedy do miasta dotarli sowieci. Dzięki temu, że najważniejsza bitwa o Lwów odbyła się pod Brodami (80 km na wschód od Lwowa), miasto niewiele ucierpiało: w ciągu całego okresu wojny było zniszczono od 4 do 7% zabudowy. Tak nasze miasto wkroczyło do nowego okresu swego życia, już jako centrum województwa Radzieckiej Ukrainy. Po 1945 r. we Lwowie jak i po całej Ukrainie odbywają się represje.

Za rok przed ogłoszeniem niepodległości Ukrainy (3 kwietnia 1990 roku) na Ratuszu lwowskim już powiewała niebiesko - żółta flaga. Od 1991 r. zaczęła się nowa strona w dziejach miasta i Ukrainy - strona niepodległości.

Kalendarium dziejów Lwowa

V w. - Słowiańska osada wokół współczesnego placu Rzeźni we Lwowie.

Х-ХІІ w. - Dawnoruskie osiedle na Górze Zamkowej.

1238-1264 - Rządzenie Daniela Halickiego.

1253 - Коronowanie Daniela Halickiego i utworzenie królewstwa Ruskiego (do 1340 r.)

1256 - Pierwsza pisemna wzmianka o Lwowie.

1259 - Rujnowanie fortyfikacji Lwowa przez Burundaja.

1264-1301 - Rządzenie księcia Lwa.

1287 - Оbrona Lwowa przed wojskami chana Telebugi.

1301-1308 - Rządzenie księcia Jerzego I.

1323 - śmierć ks. Andrzeja i Lwa, synów Jerzego.

1323-1340 - Rządzenie Jerzego II Bolesława.

1340 - Pierwsza wyprawa króla Kazimierza III Wielkiego na Ziemie Lwowską.

1340-1345 - Rządzenie bojara Dmitra Detki.

1349 - Włączenie Galicji wraz ze Lwowem do Polski przez Kazimierza Wielkiego.

1370-1387 - Galicja w składzie Węgierskiego królewstwa.

1372-1379 - Rządzenie Władysława Opolczyka.

1356 - Nadanie miastu prawa magdeburskiego.

1381 - Pierwsza udokumentowana wzmianka o Ratuszu.

1434 - Utworzenie województwa Ruskiego ze stolicą we Lwowie w składzie Królewstwa Polskiego.

1445 - Ukończenie budowy murów obronnych i baszt.

1438, 1498 - Napady tatarskich i tureckich wojsk.

1479, 1494, 1511, 1527 - Wielkie pożary w mieście.

1574 - Іwan Fedorow drukuje we Lwowie księgi «Apostoł» i «Elementarz».

1578, 16 czerwca - ścięto głowę I. Pidkowie.

1586 - Powstaje bratstwo Uspeńskie.

1648, 6-16 października - Оbłężenie Lwowa przez wojska kozackie pod przewodem B. Chmielnickiego. Zdobycie Wysokiego Zamku.

1655, 25 września -8 listopada - Drugie obłężenie B. Chmielnickiego.

1661 - Założenie Kolegium Jezuickiego.

1672, 1675, 1695 - Napady wojsk turecko - tatarskich.

1704 - Zdobycie i obrabowanie miasta przez wojska szweckiego króla Karola XII.

1744-1761 - Budowa greckokatolickiej katedry św. Jura.

1772, 19 września - Zajęcie Lwowa przez wojska austriackie.

1772 - Utworzenie w składzie imperium Habsburgów królewstwa Galicji i Lodomerii ze stolicą we Lwowie.

1776 - Rozpoczęcie wydawania "Gazett d'Leopol", pierwszej lwowskiej gazety.

1776 - Otwarcie stałego miejskiego teatru.

1777 - Rozpoczęcie rozbiórki starych obwarowań miejskich.

1780 - Reforma kościelna Józefa II.

1783 - Założenie miejskich cmentarzy.

1784 - Рrzekształcenie Akademii Jezuickiej na Uniwersytet. Otwarcie biblioteki.

1817 - Założenie Ossolineum.

1844 - Otwarcie Akademii Technicznej.

1848 - Wydarzenia rewolucyjne «Wiosny Ludów».

1853 - Wynalezienie lampy naftowej przez Ignacego Łukasiewicza.

1858 - Gazowe oświetlenie ulic miasta.

1861 - Otwarcie linii kolejowej Lwów - Kraków.

1868 - Założenie towarzystwa «Proswita».

1873 - Założenie Muzeum Przyrodniczego we Lwowie.

1874 - Zalożenie Muzeum Przemysłu Artystycznego.

1879 - Założenie parku Kilińskiego (teraz Stryjski Park), który na pocz. 20 wieku był uważany za jeden z najładniejszych parków Europy.

1880 maj - Uruchomienie tramwaju konnego.

1883 - Pojawienie się łączności telefonicznej.

1884 - Założenie «Towarzystwa aeronautycznego», które wydawało jedną z pierwszych w świecie gazetę specjalizowaną «Aeronauta».

1893 - konne pogotowie ratunkowe.

1894 - Początek ruchu tramwaju elektrycznego.

1894 14 lipca-- pierwszy we Lwowie mecz z piłki nożnej (Lwów - Kraków).

1897 - Założenie we Lwowie Galerii sztuki europejskiej.

koniec 19 w. - oświetlenie ul. Teatralnej luminescentnymi lampami.

pocz. 20 w. - Lwów był jedynym miastem w świecie, gdzie znajdowały się rezydencje trzech biskupi katolickich: łacińskiego, greckokatolickiego, ormianokatolickiego.

1900 - Otwarcie nowego teatru opery (Wielkiego) - jednego z najładniejszych w Europie.

1905 - Założenie ukraińskiego Muzeum Narodowego.

20-e-30-e lata 20 w. - Lwów zaliczany do najbardziej «zielonych» miast Europy, bo posiada dużą ilość parków i ogrodów.

1928 - wynalezienie przez profesora Uniwersytetu Lwowskiego Rudolfa Weigla szczepionki przeciwtyfusowej.

1932 - Pierwszy telewizor we Lwowie.

1951 maj - Lwowski zakład produkuje pierwsze na Ukrainie autobusy.

60-70-e lata 20 w. - we Lwowie produkują najlepsze w ZSRR piwo, cukierki «Switocz», autobusy i telewizory.

1971 - Założenie skansenu «Szewczenkiwskij haj», gdzie znajdują się sześć drewnianych cerkwi.

1975 - we Lwowie utworzono pierszy na Ukrainie rezerwat architektoniczny, do którego wchodzi teren średniowiecznego miasta.

1981 - Założenie Muzeum Broni w gmachu Arsenału Miejskiego (jedyny w ZSRR).

1991-2001 -we Lwowie і w Ziemi Lwowskiej zbudowano najwięcej cerkwi na Ukrainie - 280.

14-15 maj 1999 r. - Spotkanie prezydentów krajów Europy środkowej i Wschodniej.

27 czerwca 2001 r. - Pielgrzymka Apostolska papieża Jana Pawła II do Lwowa.

2005 - uroczyste otwarcie Cmentarza Orląt Lwowskich

2006 - obchody 750-lecia założenia miasta Lwowa

2012 - miasto przyjmujące Mistrzostwa piłkarskie EURO 2012